قومیت و نژاد

استان ایلام به عنوان بخشی از قلمرو ایلام باستان، در طول تاریخ، رهگذر نژادها و قومیت‌های مختلفی بوده است. مردمی از نژاد بومی و قفقازی در گستره‌ی ایلام زندگی می‌کردند. با ورود آریایی‌ها به ایران، قلمرو ایلام نیز در بخش حکومتی ایشان قرار گرفت. استان ایلام در دوره‌ی ماد جزو ایالت –ساتراپ نشین- ایلام بود، که خود در زمان حکومت کیاکسار (هوخشتره) بخشی از قلمرو دولت ماد محسوب می‌شد[1]. اگر چه اقوام گوناگونی در این منطقه وجود داشته است، لیکن با ورود آریایی‌ها به ایران، منطقه‌ی زاگرس به سکونت‌گاه بخشی از قوم ماد –اقوام مهاجر آریایی‌ نژاد- تبدیل شد[2]، بر این اساس مردم استان ایلام را می‌توان در گروه قومی آریایی (مادها) قلمداد نمود و البته این به حقیقت نزدیک‌تر است.

در استان ایلام چهار گروه قومی کُرد، لک، لُر و عرب زندگی می‌کنند. در این بین تجانس و نزدیکی کردها و لک‌ها بسیار بیشتر است که خودگویای اصل و ریشه‌ی واحد ایشان می‌باشد، برخی نویسندگان لُرها را شعبه‌ای از پارسیان و پارسی زبان می‌دانند[3] تا ماد و کرد زبان.

کردها تقریباً در تمام مناطق استان زندگی می‌کنند، لک‌ها در مناطق شرقی (هلیلان، دره‌شهر و آبدانان) و لرها نیز در مناطق جنوبی استان (در بخش‌هایی از شهرهای دره‌شهر، آبدانان و دهلران) سکونت دارند و البته این به معنای عدم پراکندگی در دیگر شهرها نیست.

قوم عرب ساکن استان نیز بیشتر در نواحی جلگه‌ای استان ایلام[4] که مرتبط و متصل با خوزستان است، زندگی می‌کنند. اکثریت جمعیت استان ایلام با گروه قومی کردها است. در حال حاضر در استان ایلام، حدود هفتاد درصد جمعیت کرد، و بقیه (30 درصد) لر، لک و عرب هستند[5].

[1]– دیاکنوف، ا.ام، پیشین، ص 317.

[2]– مرادی­مقدم، مراد، پیشین، ص 35.

[3]– امان­اللهی­بهاروند، سکندر، پیشین، ص 45 و افشار­سیستانی، ایرج، ایلام و تمدن دیرینه آن، ص 299.

[4]– افشار­سیستانی، ایرج، پیشین، ص 302.

[5]– اکبری، مرتضی، پیشین، ص 60.