سپاه پاسداران

عواملی چون تازه تأسیس بودن، محدودیت نیرو، عدم سازمان کلاسیک و وظیفه‌ی اولیه و اصلی سپاه در تأمین نظم و امنیت داخلی و مقابله با گروه‌های ضد انقلاب سبب می‌شد که در شروع جنگ انتظار اقدام خاصی از جانب سپاه پاسداران نباشد. هر چند که اندک نیروهای سپاه پاسدارن به هنگام تجاوزات مرزی عراق، با تعبیه‌ی سنگرهای کوچکی در کنار پاسگاه‌های مرزی، با دوربین تحرکات عراقی‌ها را در مرز رصد کرده و ماوقع را گزارش و انعکاس می‌دادند، ولی به علت تازه تأسیس بودن و نبود امکانات و تجهیزات و اوضاع بحرانی جامعه‌، اقدامی بیش از این امکان پذیر نبود[1]. تعداد نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شهرستان دهلران 56 نفر[2]، در شهرستان مهران کمتر از 30 نفر، و در مرکز استان حدود 60 نفر بود، ضمن این که همین تعداد نیرو نیز فاقد امکانات و تجهیزات نظامی لازم بودند[3].

در ابتدای جنگ تحمیلی فقط پاسداران بومی در مناطق مرزی و جبهه‌ها حضور داشتند، ولی با گسترش و تداوم جنگ، تعدادی پاسدار از استان­های تهران و فارس در جبهه‌ها و مناطق مرزی حضور یافتند[4]، به علاوه تعدادی نیرو از سپاه دزفول در منطقه‌ی فکه[5] مشغول شدند که آن هم جهت جلوگیری از نفوذ و رخنه‌ی عراق ازآن محور به استان خوزستان بود.

با تداوم جنگ و حضور نیروهای پاسدار دیگر استان‌ها در منطقه، سپاه پاسداران در صحنه‌ی جنگ حضوری فعال یافت و این حضور به ویژه در محدوده‌ی استان ایلام به دلیل نبود یگان نظامی بومی نمود بیشتری یافت. اکثر نیروهای سپاه از استان اصفهان و شهر مقدس مشهد بودند و محوریت عملیات‌ها با نیروهای اعزامی از تیپ و لشکرهای نقاط دیگر بود. در سال‌های بعد مخصوصاً با تشکیل یگان سرزمینی در استان، نقش و سهم نیروهای بومی سازمان یافته، برجسته‌تر گردید و عملیات‌ها نیز با محوریت این یگان بومی انجام می‌شد[6].

[1]– مصاحبه با سیدماشاء الله رحیمی.

[2]– مصاحبه با جعفر نظری.

[3]– مصاحبه با محمدتقی قاسمی.

[4]– مصاحبه با حمید الماسی‌زاده.

[5]– رزاق­زاده، امیر، پیشین، ص 32.

[6]– مصاحبه با عبدالله موسی­بیگی.