آب و هوا

به علت اختلاف ارتفاع و وجود پستی و بلندی زیاد در قلمرو جغرافیایی استان، شاهد آب و هوای متنوع و متفاوتی هستیم. به نحوی که بین شمال، مرکز و جنوب استان اختلاف درجه‌ی حرارت زیادی مشاهده می‌شود و این امر مخصوصاً ناشی از عامل ارتفاع و عرض جغرافیایی است که نقش مهمی در تنظیم وضع اقلیمی و درجه‌ی حرارت محلی دارد. هر چند که در مجموع استان ایلام دارای آب و هوای نیمه صحرایی است[1]، لیکن بین نقاط مختلف، تفاوت آب و هوایی و نزولات جوی وجود دارد. علی‌رغم محدود بودن قلمرو استان، شرایط چهار فصل را کاملاً در نواحی مختلف استان می‌توان مشاهده کرد. به طوری که وقتی در نواحی جنوب استان گرما حاکم است، در نواحی شمالی می‌توان آب و هوای معتدل و بهاری را مشاهده و در ارتفاعات و بلندی‌های کبیر کوه نیز سرمای هوا را کاملاً احساس نمود و یا در فصل زمستان که آب و هوای سرد با ریزش برف را در نواحی کوهستانی شاهد هستیم، در همان زمان اعتدال هوا را در دشت‌های جنوب استان که ارتفاع آن‌ها کمتر از 300 متر از سطح دریاست[2]، می‌توان یافت.

به طور کلی دو نوع آب و هوا در سطح استان وجود دارد:

الف) آب و هوای معتدل نیمه مرطوب (اقلیم مدیترانه‌ای): که خاص مناطقی از استان شامل ایلام، ایوان، ارکواز ملکشاهی، آبدانان، شیروان چرداول و دره‌شهر است که دارای زمستان ملایم و مرطوب و تابستانی نه چندان گرم ولی خشک‌اند.

ب) آب و هوای نیمه‌خشک: که مناطق غربی و جنوبی استان شامل دشت‌های مهران و دهلران را شامل می‌شود و دارای اقلیم استپی گرم تا نیمه بیابانی است که هر چه به طرف نواحی پست‌تر و مرزی کشور نزدیک‌تر می‌شویم، به اقلیم گرم بیابانی تبدیل می‌شود[3].

هر چند که در نوع دیگری از تقسیم‌بندی، آب و هوای پشتکوه (استان ایلام) از شمال به جنوب به سه منطقه‌ی آب و هوایی سرد کوهستانی [در ارتفاعات]، معتدل کوهستانی [در شمال و مناطق میانی] و گرم و خشک در بخش‌های جنوبی تقسیم می‌شود[4].

میزان بارندگی در نواحی جنوبی که دارای آب و هوای گرم و خشک هستند حدود 250 میلی‌متر، و در نواحی شمالی و میانی با آب و هوای معتدل کوهستانی به طور متوسط حدود 400 میلی‌متر و در ارتفاعات بیش از 2000 متر، آب و هوای سرد کوهستانی توأم با ریزش برف است.

[1]– افشار­سیستانی، ایرج، پیشین، ص 49.

[2]– یعقوبی، ابراهیم، پیشین، ص 73.

[3]– منصوری، عبدالمنصور و دیگران، پیشین، ص 12 و بدیعی، ربیع، جغرافیای مفصل ایران، تهران: انتشارات اقبال، 1362، چاپ اول، جلد اول ، ص 93.

[4]– علیزاده، علی و حسن ابراهیم زاده، پیشین، ص 28.